کربومر (Carbomer)
مقدمه:
کربومر به گروهی از پلیمرهای مصنوعی، عمدتاً اسید پلی اکریلیک، اطلاق می‌شود که به دلیل خواص ویسکوز‌کننده، امولسیون‌کننده و تثبیت‌کننده‌شان شناخته می‌شوند. این ترکیبات به دلیل توانایی در اصلاح ویسکوزیته و بافت محصولات به طور گسترده در فرمولاسیون های آرایشی و دارویی استفاده می شود.
سایر نام های متداول: کارباپول (Carbapol)
خواص ظاهری: به صورت پودر جاذب رطوبت، اسیدی، پر مانند و سفید با بوی خاص است. کربومرها از مونومرهای آکریلیک اسید تشکیل شده اند که بین رشته های مختلف اتصالات بین رشته ای برقرار شده است.
نقطه ذوب: در دمای 260 درجه سانتی گراد در مدت بیست دقیقه تجزیه می شود.
حلالیت: به خاطر اتصالات بین رشته ای در این میکروژل حل نمی شود. در واقع کربومرها در آب و گلیسرین متورم می شوند و پس از خنثی شدن قابلیت متورم شدن در اتانول 95 درصد را نیز دارند.
نکته: ساخت ژل با کربومرها شامل دو مرحله است. مرحله اول خیساندن است تا پودر به طور کامل هیدراته شود. در مرحله بعد خنثی سازی با کمک تری اتانول آمین، سود، پتاس یا سایر آمین ها برای رساندن pH به محدوده خنثی انجام می پذیرد.
موارد مصرف و کاربرد در فرمولاسیون: به عنوان عامل ژل ساز با غلظت 0/5 تا 2 درصد مورد مصرف قرار می گیرد. از بین انواع کربومرها، کربومرهای 934، 934 پی، 940 و 941 کاربردهای فراوانی یافته اند.
ناسازگاری با سایر مواد و محیط کار: سدیم بنزوات میتواند باعث کدر شدن و کاهش ویسکوزیته کربومر شود و به جای آن معمولا از مخلوط متیل پارابن و پروپیل پارابن استفاده می شود. کربومر در حضور رزورسینول تغییر رنگ می دهد. با فنول، پلیمرهای کاتیونی، اسیدهای قوی و میزان بالای الکترولیت ها نیز ناسازگار است.
شرایط نگهداری: این ماده بهتر است در ظرف مقاوم به ورود هوا، مقاوم به خوردگی و دور از رطوبت نگهداری شود. استفاده از ظروف شیشه ای یا پلاستیکی برای نگهداری فرآورده های حاوی کربومر توصیه می شود.